27 lessen van Marco Visscher over de energietransitie

Marco Visscher, journalist en bestuurslid van Stichting Ecomodernisme, licht in Vrij Nederland zijn boek  De Energietransitie toe.

Zonder kernenergie gaat het ons niet lukken en nog 26 lessen over de energietransitie

De overgang van fossiele naar duurzame bronnen kent in Nederland aanjagers en tegenstribbelaars. Het debat tussen hen lijkt wel een gesprek tussen doven. Journalist Marco Visscher schreef een boek,  De energietransitie, om dat debat te ontrafelen en te onderzoeken of een snelle overgang haalbaar en betaalbaar is.  Hier zijn inzichten in  27 handzame lessen.

Door: Marco Visscher

Als journalist volg ik de verduurzaming al bijna twintig jaar. Ik schreef over  cradle-to-cradle, de waterstofeconomie, klimaatvluchtelingen,  transition towns, de invloed van vleesconsumptie op de CO2-uitstoot,  you name it. Van dichtbij heb ik gezien hoe onderwerpen rondom de duurzame energie doorbraken naar een groter publiek.

En net toen niemand het meer verwachtte, drong het onderwerp zelfs door tot Mark Rutte. Aan het Binnenhof wordt nu eindelijk werk gemaakt van een ambitieus klimaatbeleid. Wel is de glans er een beetje af, nu is gebleken dat sommige van de sectortafels te vrijblijvend werk hebben geleverd, dat door de rekenmeesters onmogelijk valt te beoordelen.

Terwijl de belangstelling voor de energietransitie groeide en de overheidsplannen duidelijker werden, werd het steeds onduidelijker of we nu wel of niet konden afkicken van onze verslaving aan fossiele brandstoffen. De ene dag lezen we dat de overgang naar duurzame bronnen heel goed mogelijk is, als we het maar willen, en dat die ook nog prima betaalbaar is – ja, zelfs goed is voor de economie. De andere dag wordt gewezen op een technische hindernis die zo’n overgang fundamenteel belemmert waardoor de hele transitie een economische ramp van immense proporties zal zijn.

Wat en wie moeten we nu geloven?

Klik hier om verder te lezen.

Marco Visscher:  De energietransitie: Naar een fossielvrije toekomst, maar hoe? –  uitgeverij Nieuw Amsterdam, €16,99

‘Het beste energieafval is kernafval’

Energiecorrespondent Bert van Dijk van Het Financieele Dagblad interviewde Michael Shellenberger (47), oprichter en directeur van Environmental Progress. Shellenberger was in Nederland voor een lezing in Pakhuis De Zwijger in Amsterdam op maandag 22 oktober, waar hij zich hard maakte voor kernenergie.

‘Het beste energieafval is kernafval’

Milieuactivist Mike Shellenberger is een van de grootste lobbyisten voor kernenergie. Een interview over een verguisde energiebron. ‘Ik geloof dat kernenergie essentieel is om alle mensen uit de armoede te halen en tegelijkertijd het milieu te beschermen.’

Door: Bert van Dijk

‘De jonge generatie is bezorgder om klimaatverandering dan om een kernoorlog.’ –   Shellenberger

Begin een discussie over kernenergie en binnen een mum van tijd is het gesprek gepolariseerd. Michael Shellenberger (47) weet er alles van. Hij is via zijn boeken, TED-talks en optredens bij Amerikaanse televisiezenders een van de grootste lobbyisten voor kernenergie en ligt daardoor constant in de clinch met anti-kernenergieactivisten.

Onlangs nog, toen hij anti-kernenergieclub  Wise  beschuldigde niet met hem in debat te willen. ‘Leugenaar’, kreeg hij terug te horen.

Shellenberger is fel en uitgesproken, maar ziet er allesbehalve fel uit. Hij oogt jeugdig met een kortgeknipt baardje met vlagen grijs. Maandagavond geeft hij een lezing in Amsterdam om – in zijn woorden – de Europese kernenergiesector te redden.

Want kernenergie zou een belangrijke rol moeten spelen om de doelen van het Parijse Klimaatakkoord te halen. Niet alleen Shellenberger vindt dat, ook veel energiedeskundigen erkennen de bijdrage die kernenergie zou kunnen leveren. Zelfs het beleidsbepalende VN Klimaatpanel IPCC geeft in een recent gerapporteerd rapport kernenergie in bijna alle scenario’s een sterk groeiende rol de komende decennia.  Toch worden er in Europa en de VS nauwelijks nieuwe kerncentrales gebouwd.

In Nederland staat kernenergie überhaupt niet op de agenda bij de onderhandelingen over een nieuw klimaatakkoord. De angst voor kernenergie is ‘onbegrijpelijk en irrationeel’, vindt Shellenberger. De Amerikaan (Democraat, kind van hippies) was ooit een anti-kernenergie activist en een voorvechter van wind- en zonne-energie. Maar nu is hij misschien wel ’s werelds grootste lobbyist voor nucleaire energie.

Klik hier om verder te lezen  

Een avond met Shellenberger

Journalist Karel Beckman plaatste een uitgebreid verslag op Energypost.eu  over het recente bezoek van Michael Shellenberger aan Amsterdam, waar hij het op opnam voor kernenergie.

An evening with ecomodernist Michael Shellenberger (or: a defence of nuclear power you have not heard before)

Pro-nuclear activist Michael Shellenberger, founder of the California-based global citizens movement Environmental Progress (“not paid by the nuclear industry) was in Amsterdam recently, where he gave a very personal  â€œEcomodernistdefense of why nuclear power is good and how it should be supported.  â€œIt is about protecting the natural environment by concentrating human activity.

Door: Karel Beckman

Few debates seem to be as deadlocked as that around nuclear power. The opponents insist it’s too dangerous even if it’s CO2-free, the defenders say its risks can be managed. The opponents also argue that nuclear power is too centralized and inflexible to function well in the flexible power system of the future. The defenders say it’s the unreliability of variable renewables that makes nuclear power the ideal CO2-free backstop.

Recently the opponents have been able to marshal another powerful argument: they point out that nuclear power has become too expensive compared to renewables to compete in the market. Even Nobuo Tanaka, former Executive Director of the  International Energy Agency  (IEA) and long-time nuclear advocate,  recently admitted  nuclear power is “ridiculously expensive“.

Klik hier om verder te lezen

Kernenergie aan de klimaattafels

In een opiniestuk in De Volkskrant stellen Olguita Oudendijk (voorzitter Stichting Ecomodernisme) en Joost van Kasteren (wetenschapsjournalist) dat kernenergie een plek verdient aan de klimaattafels. “Het zou toch eeuwig zonde zijn als over twaalf jaar zou blijken dat we in 2018 de verkeerde weg zijn ingeslagen, omdat minister Wiebes en klimaatcoördinator Ed Nijpels besloten hadden om de kennis over kernenergie te weren van de klimaattafels.”

De olifant aan de tafel van Wiebes is … kernenergie

Het volstaat niet in te zetten op wind, zon en biomassa om het CO2-probleem op te lossen.

Door: Olguita Oudendijk en Joost van Kasteren

Minister Eric Wiebes en klimaatcoördinator Ed Nijpels hebben bij de klimaattafels, die ze onlangs hebben opgetuigd, de kernenergiesector in zijn geheel uitgesloten. Het kabinet vestigt daarmee alle hoop op wind, zon en biomassa. De vraag is of dat verstandig is.

Want, kijk naar Duitsland, dat zet al jaren in op zon, wind en biomassa. Circa 150 miljard euro aan investeringen hebben wel de elektriciteitsprijs voor Duitse huishoudens opgedreven tot anderhalf keer het EU-gemiddelde, maar niet geleid tot vermindering van de CO2-uitstoot. Omdat het niet altijd waait en de zon niet altijd schijnt, blijft een backup noodzakelijk en blijft Duitsland dus afhankelijk van fossiele brandstoffen (bruinkool, steenkool, aardgas en olie).

De  Atomaustieg, het stilleggen van kerncentrales, verergert het probleem. Op de nieuwste Energie Transitie Index van het World Economic Forum wordt Duitsland inmiddels voorbijgestreefd door liefst elf landen, waaronder Zweden, Oostenrijk, Denemarken, Groot-Brittannië en Frankrijk.

Nederland staat hetzelfde scenario te wachten als we alleen inzetten op wind, zon en biomassa. Bovendien hebben wij ook nog te maken met ruimteproblemen. Als we al onze energie willen opwekken met wind, zon en biomassa, is een oppervlakte nodig van ruim drie keer Nederland. Dan is zelfs de Noordzee niet meer groot genoeg.

Klik hier om verder te lezen

Elektriciteit helpt Ethiopië uit de armoede

Ralf Bodelier beschrijft in De Groene Amsterdammer hoe energie Ethiopiërs helpt zich te ontwikkelen.

Iedereen een wasmachine

In Ethiopië gaat op steeds meer plaatsen het licht aan. Met elektriciteit uit zon, wind en water en onvermijdelijk ook uit kernenergie bestrijdt het land de armoede en de honger.

Door: Ralf Bodelier

Onze zware terreinwagen  wurmt zich omhoog naar Sidama, een regio in de hooglanden van Ethiopië, op zes uur rijden van Addis Abeba. Sidama lijkt in niets op de bruisende hoofdstad met haar lightrail, universiteiten en wit-blauwe taxi’s. Sidama is arm. De regio is zelfs een van de armste van Afrika. Toch voltrekt zich in Sidama een kleine revolutie. De afgelopen jaren werden hier twee miljoen mensen voorzien van moderne energie. Dat gebeurde in een samenwerkingsproject van de Ethiopische overheid en zeven westerse landen, waaronder Nederland.

Het project heet EnDev, Energizing Development, en doet precies wat het zegt. Het verschaft mensen energie om daarmee ontwikkeling mogelijk te maken. In Sidama bouwde EnDev vijf waterkrachtcentrales ter grootte van een Nederlandse badkamer en voorzag een groot aantal sociale instellingen van zonnepanelen. De stroom die hier wordt opgewekt vloeit via kleine netwerken,  microgrids,  naar 430.000 mensen, 3400 kleine ondernemingen en 480 instellingen, waaronder veel gezondheidsklinieken. In de woningen is de stroom voldoende voor enkele lampen, de tv en de radio en het opladen van een telefoon. In de klinieken zoemen nu koelkasten en bloedcentrifuges. Via lokale winkeliers verkocht EnDev bovendien 300.000 draagbare lampen op zonlicht. En bij 650 lokale producenten liet de organisatie eenvoudige kookstoven bouwen. Daarin wordt een fractie van het hout verstookt dat doorgaans nodig is om thee te zetten of de grote zurige Ethiopische pannenkoeken,  injera’s,  te bakken. Meer dan 1,2 miljoen van deze kookstoven zijn inmiddels verkocht. Daardoor wordt jaarlijks niet alleen 300.000 ton hout bespaard, maar ook 300.000 ton minder CO2 uitgestoten.

Klik hier om verder te lezen.

Ontstaan en opkomst

Artikel over het ontstaan en de opkomst van het ecomodernisme. Plus een interview met de geestelijk vaders. “Onze visie is een planeet waarop we veel meer energie verbruiken. Die energie wordt zowel schoner als goedkoper, zodat we klimaatverandering voorkomen en een betere milieukwaliteit bereiken.” Een artikel uit The Optimist.

 

Groen is het nieuwe groen

Een nieuwe milieubeweging is in de maak. Wat willen de ‘ecomodernisten’?  

Door Marco Visscher

Kermit de Kikker klaagde wel eens dat het hem zwaar viel om groen te zijn; het kan ook zóveel dingen betekenen, verzuchtte hij. Zeg vandaag de dag dat je groen bent en je geeft een helder signalement af. Je bent tegen kernenergie. Tegen biotechnologie. Tegen consumptisme en economische groei. Je bent voor windmolens, biologische landbouw en lokaal voedsel. Voor internationale afspraken om klimaatverandering tegen te gaan. Groen is tegenwoordig synoniem geworden voor een vrij helder omschreven rij van meningen over het milieu.

Dat beeld is nu aan het kantelen. Een nieuwe lichting milieubeschermers is bezig die ingesleten opvattingen kritisch te herzien. Ze willen de nadruk op negatieve berichten en doemscenario’s vervangen door een positieve toekomstvisie. Ze zien technologische innovatie en ondernemerschap niet als problematische activiteiten die moeten worden ingeperkt, maar als mogelijke oplossingen die moeten worden gestimuleerd.

Hun boegbeelden zijn uitgesproken recalcitrant – niet omdat ze zo graag tegendraads willen zijn, maar omdat hun meningen indruisen tegen het gangbare beeld van de milieuactivist. …

Klik hier om verder te lezen

Portret van een bekeerling

Mark Lynas streed jarenlang tegen gentech en kernenergie. Nu is hij vóór. Omslagartikel in Vrij Nederland. “Wat is veranderd, is dat ik heb geleerd om vooronderstellingen kritisch te bekijken. Daarom heb ik soms een andere opvatting dan anderen in de milieubeweging.”

 

Hoe een milieuactivist een ecomodernist werd  

Wat is er aan de hand als een prominent milieuactivist zich bekeert en zegt dat gentech en kernenergie tóch goed zijn? Mark Lynas over spijt, vooruitgang en de opkomst van het ecomodernisme.

Door Marco Visscher

Sorry, zei hij. Sorry dat hij gentechgewassen uit de grond had gerukt. Sorry dat hij leugens had verspreid en genetische modificatie zo’n slechte reputatie had bezorgd. “Ik betreur het allemaal vreselijk.” Aldus sprak milieuactivist Mark Lynas tijdens een drukbezochte voordracht, vorig jaar in Oxford. Want gentech is namelijk wel degelijk goed voor arme boeren, goed voor het milieu en helemaal niet slecht voor de gezondheid. Stom dat hij dat niet eerder had gezien. Daar voelt hij zich rot over. Vandaar zijn excuses.

De bezinning van Mark Lynas ging niet onopgemerkt voorbij. De 41-jarige Britse journalist annex activist is een prominente opiniemaker in de groene beweging. Hij schreef diverse bekroonde boeken, waarvan er een paar ook in het Nederlands zijn verschenen: Het nieuwe weer bevat reportages over de gevolgen van de opwarming van de aarde, De mens als god is zijn antwoord op de vraag hoe de aarde de mensheid kan overleven. Hij adviseerde de president van de Malediven over klimaatverandering. En hij gooide eens een taart in het gezicht van milieuscepticus Bjørn Lomborg. …

Klik hier om verder te lezen

Interview grondlegger

De Volkskrant sprak met Ted Nordhaus. “Het gaat ons om het milieu én om menselijke ontwikkeling. We willen een verhaal over het milieu uitdragen dat een veel bredere coalitie van betrokkenen kan aanspreken.”

 

“Klimaatverandering is niet apocalyptisch van aard”    

De milieubeweging is elitair en veel te negatief. Tijd voor een nieuwe koers, vindt milieuactivist Ted Nordhaus in zijn pas verschenen Ecomodernistisch Manifest. Want de nadruk op verbieden, tegenhouden en het proberen te halen van irreële doelstellingen staat praktische oplossingen ernstig in de weg.

Door Maarten Keulemans

“Maar dit is gewoon belachelijk!” Zo’n anderhalf uur zijn we in gesprek als Ted Nordhaus – losjes in pak, licht alternatief baardje – plotseling opveert. Zijn ogen schieten heen en weer tussen de verslaggever en de grafiek die voor hem ligt, afkomstig uit een net verschenen rapport van Greenpeace. In 2050, schetst de milieuclub daarin, kan de hele wereld draaien op duurzame energie. Het totale energieverbruik in Europa is dan haast gehalveerd; wereldwijd kunnen we tegen die tijd toe met 12 tot 15 procent minder energie.

“Dit is natuurlijk fantasie. Volkomen absurd! We hebben straks 9 tot 11 miljard mensen op aarde, het wereldinkomen zal waarschijnlijk verdrievoudigen. Het idee dat het wereldenergieverbruik onder die omstandigheden zal áfnemen… Ik vind het gewoon misleiding.”

Aldus Ted Nordhaus, een van de meest spraakmakende milieudenkers van het moment. …

Klik hier om verder te lezen

In Nederland

Reportage uit De Groene Amsterdammer. “De mens zou schadelijk zijn voor de natuur en ervan af moeten blijven. Ik geloof niet in die scheiding tussen mens en natuur.” Over het optimisme van de ecomodernisten.

 

“We leven in een begintijd”

Een schone wereld, een einde aan honger en economische groei voor iedereen. Volgens de ecomodernisten kan het, als we onze angst voor technologische vooruitgang durven af te schudden. “Als je niet gelooft in de toekomst, kun je geen betere wereld bouwen.”

Door Floor Milikowski  

“Ik omarm de gedachte  dat we in het antropoceen leven”, zegt Frank Gorter. “Het tijdperk van menselijke dominantie.” Gorter staat op een muurtje in de achtertuin van de Metaal Kathedraal, een oud kerkgebouw aan het water van de oud-Hollandse vaart Leidsche Rijn. Het is een oase van rust in een klein stukje groen landschap ingeklemd tussen de A2, een bedrijventerrein en de nieuwe stadswijk Leidsche Rijn. Aan zijn voeten, te midden van de rommel, staan drie oude caravans, met op elk dak een grote plak zonnepanelen. “Ze leveren genoeg stroom om een laptop en telefoon op te laden en om de caravans te verlichten”, zegt hij.

Hij heeft net een glas kruidenthee gebracht aan een jonge vrouw die voorzien van wifi zit te werken in een van de drie caravans van de KantoorKaravaan – mobiele werkplekken die zzp’ers maar vooral ook kantoormensen in staat moeten stellen om af en toe een dagje te werken in de natuur. “Met internetbereik, maar off-grid”, zegt Gorter, oprichter en co-eigenaar. …

Klik hier  om verder te lezen