Jouw kans om bij te dragen aan de toekomst van kernenergie in Nederland

Meer goed nieuws! De Nederlandse overheid is van plan om kerncentrale Borssele na 2033 open te houden. Hiervoor moeten eerst een paar stappen worden gezet, en jij kunt daarbij helpen.

Voor het mogelijk maken van het langer openhouden van kerncentrale Borssele, moet de Kernenergiewet worden aangepast. Hiervoor ligt een conceptvoorstel (samenvatting) op tafel. Tot 11 juli 2023 kun je reageren op dit voorstel, en wel via dit formulier. Het verzoek is specifiek om te reageren op de volgende vragen:

1. Heeft u nog suggesties en/of aanvullingen op het concept Notitie Reikwijdte en Detailniveau?
2. Kunt u zich vinden in het voorgestelde participatieproces rond de bedrijfsduurverlenging?
3. Heeft u een belangrijk aandachtspunt voor het milieueffectrapport?

Vanavond, woensdag 21 juni, organiseert de overheid van 19:00 tot 21:00 uur een meetup in het Beatrixgebouw in Utrecht. Op deze bijeenkomst kun je toelichting krijgen en vragen stellen over het voorstel, participatieplannen en de procedure. Ook is er de mogelijkheid om een mondelinge reactie in te dienen die door een notulist wordt vastgelegd.

Dit is je kans om je stem te laten horen en bij te dragen aan de toekomst van kernenergie in Nederland. Laat je horen. Samen kunnen we een verschil maken!

Oliver Stone’s NUCLEAR NOW & debat | 13 juni | 18u | Nieuwspoort

WePlanet Nederland verzorgt dinsdag 13 juni 2023 de vertoning van de film Nuclear Now van Oliver Stone in Nieuwspoort en iedereen is van harte uitgenodigd. Na afloop volgt een gesprek over de film en het Nederlands en Europees klimaat- en energiebeleid met het publiek en een panel, bestaande uit Silvio Erkens (VVD), Gijs Zwartsenberg (energiefilosoof) en Marco Visscher (auteur van “Waarom we niet bang hoeven te zijn voor kernenergie: De emoties & de feiten”). Ter afsluiting is er een borrel.

In de bekroonde film onderzoekt de iconische regisseur Oliver Stone de mogelijkheid voor de mens om uitdagingen als klimaatverandering te overwinnen, ons voortbestaan te verzekeren en een betere toekomst te bereiken door de kracht van kernenergie.

Klik op onderstaande knop om je ticket te reserveren. Er zijn slechts 75 plaatsen beschikbaar, dus wacht niet te lang.

Oliver Stone’s NUCLEAR NOW + debat
dinsdag 13 juni 2023 | inloop v.a. 18.00 | aanvang film 18:30 | borrel v.a. 21.00
Nieuwspoort | Bezuidenhoutseweg 67 | Den Haag

Deugen de antinucleaire argumenten van het Wereld Natuur Fonds/WWF?

Jarenlang was Sjoerd Bakker donateur van het Wereld Natuur Fonds, tot hij las dat WWF tegen kernenergie is. De natuurorganisatie neemt zelfs deel in een rechtzaak tegen de Europese Commissie om kernenergie ‘niet groen’ te verklaren en vooral in te zetten op wind- en zonne-energie.

Op 18 april 2023 zegde Sjoerd zijn lidmaatschap op. Drie dagen later ontving hij een reactie vol vooroordelen over kernenergie. Hij besloot om in samenwerking met WePlanet Nederland de argumenten van Wereld Natuur Fonds te weerleggen in een tegenreactie.

Lees en oordeel zelf.

Vette tekst: de brief van het WWF

Normale tekst: de reactie van WePlanet

Geachte heer Bakker,

Hartelijk dank voor uw e-mail en uw betrokkenheid bij ons natuurbeschermingswerk.

WWF is -zoals u al schetst- inderdaad geen voorstander van kernenergie.

Eén van de grootste problemen van kernenergie is het kernafval dat in de kerncentrales ontstaat. Dit afval is levensgevaarlijk en raakt pas na 240.000 jaar zijn radioactiviteit kwijt.

WePlanet: Kernafval is uitermate goed te beheren, zeker in vergelijking met andere soorten toxisch afval dat nu eenmaal ontstaat in een moderne, industriële maatschappij. Maar dat vergt meer dan twee zinnen uitleg.

  • Ten eerste dient men te beseffen dat er een verschil is tussen radioactiviteit en onveiligheid. Er is immers altijd en overal radioactiviteit. Alles bevat radioactiviteit van natuurlijke oorsprong, zelfs ons eten, en zelfs ons lichaam is van nature licht radioactief! Of radioactiviteit gevaarlijk is hangt namelijk af van de dosis1, en die dosis is nooit nul.
  • In een kerncentrale wordt relatief veel radioactiviteit geproduceerd, als gevolg van het splijten van uranium. Radioactief materiaal mag niet zomaar in de natuur geloosd worden. Radioactiviteit mag alleen door een vergunninghouder worden geproduceerd, en moet conform internationale wet- en regelgeving zorgvuldig worden gemeten, verpakt en geïsoleerd totdat het vergaan is tot natuurlijke niveaus. Overigens is de doordringende gammastraling na enige honderden tot duizend jaar zeer sterk afgenomen.5 Na deze beginperiode resteren voornamelijk alpha- en beta-straling, wat betekent dat het afval alleen nog maar risicovol zou zijn als het zou worden opgegeten.
  • Kernafval uit een kerncentrale – de gebruikte splijtstofstaven – is compact en gemakkelijk uit het milieu te houden. Dat gebeurt in daarvoor bestemde bovengrondse en ondergrondse opslagbunkers. Daarom is er door kernafval dat wordt beheerd conform de standaarden van het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) nog nooit een slachtoffer gevallen of schade ontstaan aan het milieu. Door het kleine volume is kernafval gemakkelijk decennialang bovengronds op te slaan. Om economische redenen is het echter verantwoord om kernafval uiteindelijk ondergronds te bergen, en dat is waar de Nederlandse regering voor gekozen heeft2. Door dit te doen in stabiele aardlagen die zich uiterst langzaam en voorspelbaar ontwikkelen, is het mogelijk om afval voor miljoenen jaren te isoleren zonder afhankelijk te zijn van menselijke instituties. Dit weten we onder meer door geologisch onderzoek van formaties waarin dezelfde radionucliden van nature voorkomen. De kosten van verwerking, beheer en verwijdering van kernafval worden volledig door de nucleaire sector zelf gedragen.
  • In tegenstelling tot kernafval is chemisch en biologisch afval uit niet-nucleaire sectoren volumineus en kostbaar om uit het milieu te houden. Een groot deel wordt daarom gewoon geloosd in de lucht, waardoor jaarlijks miljoenen3 premature doden vallen. Ook lozingen van chemisch en biologisch afval op water veroorzaken jaarlijks ruim een miljoen4 doden, terwijl kernafval niets of niemand tot last is.
  • Het grootste deel (>90%) van de gebruikte splijtstofstaven kan overigens opnieuw gebruikt worden om nieuwe nucleaire brandstof van te maken in snelle kweekreactoren (FBR) of aankomende Molten Salt Reactors (MSR). Het restafval dat dan nog overblijft is na een paar honderd jaar tot duizend jaar al minder radioactief5 dan de oorspronkelijke uraniumerts.

De meningen over veilig opslaan van kernafval zijn verdeeld. Zolang de opslag niet 100% veilig is, zijn wij geen voorstander.

  • Integendeel, er is geen twijfel dat het verwerken, opslaan en bergen van kernafval zoals dat sinds de jaren ‘70 gebeurt in landen aangesloten bij het IAEA veilig en verantwoord is. Dit wordt algemeen erkend door alle relevante wetenschappelijke instituties, inclusief het JRC6, het samenwerkende wetenschappelijke onderzoeksorgaan van de Europese Unie.

Daarnaast is de winning van de grondstof voor kernenergie, uranium, uiterst vervuilend. Grote gebieden – vaak rijk aan biodiversiteit – worden vernietigd en miljoenen tonnen radioactief ertsafval blijft achter bij de mijn. We zitten wereldwijd op dit moment niet alleen in een klimaatcrisis, maar ook in een biodiversiteitscrisis.

  • Alle vormen van mijnbouw en ertsverwerking veroorzaken (lokaal) schade en leveren afval op. In de eerste helft van de vorige eeuw en na de Tweede Wereldoorlog was de mijnbouw vaak laagtechnologisch en slecht gereguleerd, waardoor er veel vervuiling naar de lucht en oppervlaktewater optrad. Dat is nog steeds zo in ontwikkelingslanden. Maar uraniummijnbouw is juist een van de mijnbouwsectoren die – al decennia – verregaand opgeschoond is.
  • Per opgewekt kilowattuur heeft kernenergie aanzienlijk minder7 delfstoffen zoals koper nodig dan andere vormen van schone energie.
  • Het meeste uranium wordt tegenwoordig gedolven via ondergronds logen8: een techniek waarbij er geen erts verwijderd wordt en dus weinig of geen ertsafval ontstaat. Daarnaast wordt veel uranium gewonnen als bijvangst bij de ontginning van andere basismetalen en dus niet bijdraagt aan de nadelen van die ontginning. Ten slotte dient te worden opgemerkt dat uranium zeer veel energie bevat, waardoor er relatief weinig van nodig is en het praktisch onmogelijk is om alle uranium op aarde op te gebruiken, hoe veel en hoe lang we er ook gebruik van willen maken als mensheid.
  • Uranium is dus weliswaar een eindige grondstof, maar hij is ook praktisch onuitputtelijk9, zeker als ook de enorme hoeveelheden uranium in zeewater of graniet worden aangesproken, en wanneer niet alleen het zeldzame splijtbare uranium 235 gebruikt wordt maar – door middel van kweekreactoren – ook het veel voorkomende (>99%) uranium 238.
  • Dan is er naast uranium ook nog heel veel thorium dat ook prima als basis voor nucleaire splijtstof kan dienen. Momenteel is thorium slechts een onbruikbaar afvalproduct van met name de mijnbouw naar zogenaamde ‘zeldzame aardmetalen’ die nodig zijn voor elektronica, magneten en accu’s. Slechts één grote thoriummijn in combinatie met het gebruik van gesmolten zout reactoren zou de hele wereld van alle benodigde energie kunnen voorzien, dus niet alleen elektriciteit, maar ook warmte en hitte voor verwarming, zeewaterontzilting en andere industriële processen. Dit zou ook met uranium en het gebruik van snelle kweekreactoren kunnen.

Over de hele kernenergie-cyclus – die zeer omvangrijk en technologisch extreem ingewikkeld is – wordt heel veel energie gebruikt. Daardoor draagt ook kernenergie wel degelijk bij aan de uitstoot van broeikasgassen.

  • Ten eerste, het maakt voor de duurzaamheid van een energietechnologie niet uit hoeveel energie er gebruikt wordt om de technologie toe te kunnen passen, mits de hoeveelheid opgewekte energie maar voldoende groter is dan het verbruik, en mits de levenscycluskosten (voor mens én milieu) maar laag genoeg zijn. Kerncentrales leveren uiteraard veel méér energie10 dan er gebruikt wordt in hun levenscyclus.
  • Bovendien wordt bij de productie van zonnepanelen en windmolens ook energie gebruikt, en wel, gerekend per eenheid energie, meer dan in de kernenergie-cyclus. Daarom is het energiegebruik en de CO2-uitstoot van de levenscyclus van wind of zon groter7 dan die van kernenergie, hetgeen recent nog bevestigd is door de Economische Commissie voor Europa van de Verenigde Naties, UNECE.
  • De reden dat de kernenergie-cyclus relatief weinig energie nodig heeft hangt logisch samen met het feit dat kernenergie relatief weinig grondstoffen nodig heeft, vanwege de grote hoeveelheid energie die in uranium (en thorium) zit en vanwege de zeer lange economische levensduur van kerncentrales (80 jaar of langer).
  • Bovendien zijn kerncentrales regelbare opwekkers, met als gevolg dat ze veel minder belastend zijn voor het elektriciteitsnetwerk en veel minder afhankelijk zijn van backup- en opslagsystemen, terwijl die bij gebruik van wind en zon onontbeerlijk zijn.

Daarnaast maken de kernrampen in Tsjernobyl (1986) en Fukushima (2011) op tragische wijze duidelijk hoe groot de gevolgen van een ongeluk in een kerncentrale kunnen zijn.

  • Het klopt dat kernongelukken ernstige gevolgen kunnen hebben voor de omgeving en dus onacceptabel zijn. Maar we moeten de gevolgen van die ongelukken wel goed vergelijken met de gevolgen7 van het (reguliere) gebruik van andere energiebronnen. En we moeten beseffen dat kernongelukken en hun dreiging uiterst serieus genomen worden door overheden.
  • Moderne wet- en regelgeving voor kernenergie garandeert niet alleen dat de kans op een nieuw kernongeluk kleiner is dan ooit, maar ook dat de radiologische gevolgen11 van een nieuw, groot, jammerlijk ongeluk veel kleiner zullen zijn dan voorgaande ongelukken.
  • De door waterstof veroorzaakte explosies in de kerncentrale Fukushima Daiichi en de daarop volgende lekkages van radioactiviteit waren een mediasensatie en veroorzaakten angst en onrust onder de bevolking, maar wetenschappers maanden vanaf het eerste moment tot kalmte, en kregen uiteindelijk gelijk12 dat er weinig of geen radiologische schade aan mens of milieu zou ontstaan11.
  • Bestaande kerncentrales en nieuwe kerncentrales die voldoende aan de veiligheidseisen van zogenaamde “generatie 3” centrales of hoger zijn voorzien van aanvullende passieve veiligheidssystemen waardoor het ontstaan van ongelimiteerde kernreacties (Tsjernobyl) of oververhitting van de kern (Fukushima) om fysische redenen uitgesloten is, of zo sterk verkleind en vertraagd dat alleen het gebruik van zware wapens of explosieven nog tot het ontsnappen van aanzienlijke hoeveelheden radioactiviteit zou kunnen leiden.

En hoewel het aantal dodelijke slachtoffers misschien niet hoog is, is ieder slachtoffer er volgens WWF 1 te veel.

  • Het aantal slachtoffers door kernenergie en kernongelukken is juist relatief klein. Niet groter dan13 het aantal slachtoffers door het gebruik van hernieuwbare energiebronnen, en veel kleiner dan het aantal slachtoffers door gebruik van biomassa of fossiele energie.

Vanwege de groeiende energiebehoefte op de wereld (bijvoorbeeld de 1,5 miljard mensen die op dit moment geen toegang tot moderne energie hebben) en de noodzaak om een alternatief te vinden voor kernenergie vergroot de behoefte voor energie op een duurzame manier.

  • Er is geen noodzaak om een alternatief voor kernenergie te vinden. Kernenergie is net zo duurzaam – zo niet duurzamer – als alle andere CO2-vrije energiebronnen, zo blijkt uit de hierboven genoemde onderzoeken van het JRC6 en het UNECE7. Uranium en thorium zijn zo overvloedig voorradig dat ze nooit op hoeven te raken.

Het Wereld Natuur Fonds ziet de noodzaak in voor een energie huishouding in harmonie met de natuur. Dat gaat helaas gepaard met een impact op de omgeving. Deze impact willen we tot het minimum beperken, maar kan niet tot nul worden gereduceerd.

  • De impact zal onnodig groot zijn wanneer kernenergie uitgesloten blijft. Kernenergie vergt veel minder ruimte (1000 keer minder) en grondstoffen (10 keer minder) dan andere schone energiebronnen en veroorzaakt dus minder impact op de omgeving. Zie de vergelijkende levenscyclusanalyses van JRC en UNECE.

WWF is sterk voorstander van nieuwe energie zoals windenergie en zonne-energie. We zijn ervan overtuigd dat hierin sterk moet worden geïnvesteerd (mede door de afname van fossiele brandstoffen en klimaatverandering)

  • Wind- en zonne-energie is nuttig en noodzakelijk, al is het maar omdat er in de wereld nog heel veel fossiele energie gebruikt wordt. Door wind- en zonne-energie toe te voegen aan elektriciteitsnetten die zijn gebaseerd op fossiele energie kan er dus direct en relatief efficiënt bespaard worden op fossiele brandstoffen wanneer de wind waait of de zon schijnt. Maar om fossiele energie geheel overbodig te maken is ook kernenergie noodzakelijk, omdat kernenergie de meest economische14 én meest milieuvriendelijke7 manier is om regelbare en duurzame elektriciteit en industriële warmte te leveren. Ook voor het Nederlandse energiesysteem15 is kernenergie de meest economische optie, ook wanneer er veel geïnvesteerd gaat worden in wind, zon en waterstof.
  • Nota bene, sinds 2011 is er door de Nederlandse overheid al ruim 70 miljard16 euro aan subsidies uitgekeerd of gereserveerd voor wind en zon. Dat is erg veel. Om een idee te geven hoeveel dat is: de totale jaarlijks elektriciteitskosten van Nederland liggen normaal rond de 7 miljard17 euro.
  • Het voorstander zijn van energie uit wind en zon is geen goede reden om kernenergie tegen te houden. Zonder kernenergie is het namelijk veel kostbaarder en milieubelastender18 om fossielvrij te worden en het klimaatprobleem op te lossen. Het WWF dient dus zijn verantwoordelijkheid te nemen en onmiddellijk te stoppen met zijn koppige en schadelijke ideologische strijd tegen deze nuttige en noodzakelijke technologie.

Meer informatie leest u via de volgende link: [verwijst naar het Nederlandse klimaatakkoord]

Ik hoop dat mijn reactie voldoende antwoord geeft op uw vraag. Zo niet, dan hoor ik dat graag!

Met hartelijke groet,

Annemarie

Medewerker Customer Contact Center

Bronnen

1 WHO Ionizing radiation, health effects and protective measures

2 Nationale programma radioactief afval | Autoriteit NVS

3 WHO Health topics/Air pollution

4 Pollution and health: a progress update - The Lancet Planetary Health

5 Graph showing the time required for SNF to radioactively decay to safe levels.

6 JRC Publications Repository - Technical assessment of nuclear energy with respect to the ‘do no significant harm’ criteria of Regulation (EU) 2020/852 (‘Taxonomy Regulation’)

7 Life Cycle Assessment of Electricity Generation Options | UNECE

8 In situ leach - Wikipedia

9 (PDF) Nuclear Fission Fuel is Inexhaustible

10 Energy Return on Investment - World Nuclear Association

11 State-of-the-Art Reactor Consequence Analyses (SOARCA) | NRC.gov

12 No Immediate Health Risks from Fukushima Nuclear Accident Says UN Expert Science Panel

13 Death rates per unit of electricity production - Our World in Data

14 Stylized least-cost analysis of flexible nuclear power in deeply decarbonized electricity systems considering wind and solar resources worldwide | Nature Energy

15 Kerncentrale past goed in energiesysteem met veel hernieuwbare bronnen - ESB

16 CE Delft en SEO nemen impact van SDE+ regeling onder de loep

17 Geschat op basis van een jaarlijks landelijk elektriciteitsgebruik van 120.000.000 MWh en een kostprijs van elektriciteit op de groothandelsmarkt van ongeveer €60 per MWh inclusief netwerkkosten.

18 Global climate objectives fall short without nuclear power in the mix: UNECE | UN News

De originele brief

Nieuwe studie toont brede publieke steun voor geavanceerde kernenergie, vooral onder milieuactivisten

Amsterdam, 10 mei – Uit een internationale studie die vandaag is gepubliceerd, blijkt dat er brede publieke steun is voor het gebruik van geavanceerde kernenergie voor het opwekken van CO2-vrije energie. Het rapport, dat is gebaseerd op een enquête in acht landen, toont aan dat leden van milieugroeperingen overwegend voorstander zijn. In sommige landen steunen zij de nieuwste nucleaire technologieën meer dan niet-leden. 

Ook in Duitsland, waar onlangs de laatste kerncentrales zijn gesloten, zegt 51% van de respondenten, inclusief aanhangers van milieugroepen, het “eens” of “zeer eens” te zijn met het gebruik van nieuwe kernenergie. Het aantal voorstanders is twee keer zo groot als het aantal tegenstanders. Zij noemen energieonafhankelijkheid als het sterkste argument. 

Het rapport – dat keek naar Duitsland, Frankrijk, Japan, Polen, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Zuid-Korea en Zweden – is opgesteld door milieugroep WePlanet in samenwerking met de non-gouvernementele organisaties ClearPath, Potential Energy Coalition en Third Way. 

Eerder lieten diverse opiniepolls zien dat in Nederland een meerderheid voorstander is van kerncentrales, en dat bij elke politieke partij en bij zowel jongeren als ouderen meer voor- dan tegenstanders zijn. “De brede steun in andere landen verbaast me niet”, zegt Olguita Oudendijk, directeur van WePlanet Nederland en campagneleider van Kern voor Klimaat. “Steeds meer mensen begrijpen dat we vanwege klimaatverandering en een energiecrisis niet zonder kernenergie kunnen. Het wordt tijd dat grote, geïnstitutionaliseerde organisaties als Greenpeace, Milieudefensie en het Wereld Natuur Fonds hun achterhaalde argumenten tegen kernenergie laten varen en gaan luisteren naar de stem van hun eigen achterban.” 

Bekijk en download het volledige rapport hier. 

In Frankrijk en Zweden, zo toont de nieuwe studie aan, heeft de consensus over het belang van geavanceerde kernenergie de steun van alle grote politieke partijen. In beide landen zijn meer dan 2 van de 3 respondenten het “zeer eens” of “eens” met het gebruik van nieuwe kernenergie. Slechts 15% van de Fransen en 13% van de Zweden is het daarmee “oneens” of “zeer oneens”. Volgens een meerderheid in beide landen moet kernenergie zelfs de eerste keuze voor energie zijn. 

In Polen, waar steenkool de energiesector domineert, is meer dan 80% het eens met het gebruik van geavanceerde kernenergie. De voorstanders overtreffen de tegenstanders met 10 tegen 1. Meer dan 3 op de 4 Polen oordeelt dat kernenergie noodzakelijk is om de klimaatdoelstellingen te halen. 

Mark Lynas, een vooraanstaande Britse milieuactivist en medeoprichter van WePlanet, zegt: “Vaak wordt gedacht dat kernenergie niet populair is. De resultaten van dit onderzoek tonen onomstotelijk aan dat dit niet het geval is. In elk land zien we dat een meerderheid kernenergie accepteert als bron van schone, CO2-vrije energie. Deze meerderheidssteun strekt zich in de meeste gevallen uit tot leden van milieugroepen en groene partijen. Dit toont aan dat beleidsmakers en investeerders niet bang hoeven te zijn voor de publieke opinie bij het nemen van dringend noodzakelijke beslissingen over de ondersteuning van geavanceerde kernenergie.” 

Lees de volledige resultaten, inclusief gedetailleerde uitsplitsingen van de bevindingen per land, en download een exemplaar van het rapport hier.

Een van de bevindingen van de studie is dat vrijwel alle tegenstand tegen geavanceerde kernenergie afkomstig is van een klein, maar uitgesproken segment van de bevolking – slechts 15 procent – waarvan de leden ouder dan gemiddeld zijn, sceptisch staan tegenover innovatie en koppig vasthouden aan hun afwijzing van kernenergie. Alle andere maatschappelijke groepen die in het rapport worden geïdentificeerd steunen geavanceerde kernenergie in overgrote meerderheid, ook al lopen zij sterk uiteen in hun politieke visie, economische positie en opvattingen over kwesties als klimaatverandering. 

De steun voor geavanceerde kernenergie is duidelijk niet gebonden aan politieke opvattingen, zo blijkt uit het rapport. Met uitzondering van Duitsland en Japan is een meerderheid van de aanhangers van alle grote politieke partijen voorstander. In Duitsland is 46% van de SPD, 43% van Die Linke en 34% van Die Grünen voorstander van geavanceerde kernenergie. Onder alle Duitsers van 18 tot 34 jaar is een meerderheid voor, namelijk 56%. 

In het algemeen reikt de consensus verder dan de politieke lijnen en omvat zij sterke steun voor kernenergie in alle leeftijdsgroepen. Dit wijst op een unieke eensgezindheid onder de bevolking, die zowel politieke verschillen als generatieverschillen overstijgt.

Bekijk en download het volledige rapport hier.

Nobelprijswinnaars en wetenschappers verzoeken bondskanselier Scholz om de Atomausstieg tegen te houden

Nobelprijswinnaars en vooraanstaande wetenschappers uit de hele wereld hebben een dringend beroep gedaan op de Duitse bondskanselier Olaf Scholz om de geplande sluiting op 15 april van de drie resterende Duitse kerncentrales tegen te houden.

Tot de ondertekenaars van de open brief behoren Nobelprijswinnaars Klaus von Klitzing en Steven Chu. Ook de bekende klimaatwetenschappers James Hansen (NASA, Columbia University) en Kerry Emanuel (MIT) en planetoloog Carolyn Porco (University of Colorado Boulder) hebben hun steun toegezegd.

De oproep, gecoördineerd door WePlanet, benadrukt het belang van de resterende Duitse kerncentrales Emsland, Isar II en Neckarwestheim II. Samen produceren deze reactoren genoeg CO2-vrije elektriciteit voor meer dan 10 miljoen Duitse huishoudens. De sluiting van deze centrales is het gevolg van het Duitse energiebeleid, dat in 2000 van start ging en tot dusver heeft geleid tot de ontmanteling van 17 kernreactoren. De komende sluiting betekent het einde van kernenergie in Duitsland.

Steven Chu, Nobelprijswinnaar en minister van Energie onder president Obama: “Het negeren van de verdiensten van kernenergie in ons streven naar een schonere wereld is vergelijkbaar met het weigeren van een reddingsboot, terwijl onze planeet verdrinkt. De keuze van Duitsland om het licht van het atoom te dimmen ten gunste van steenkool brengt niet alleen zijn reputatie in gevaar, maar ook het delicate evenwicht van ons mondiale klimaat.”

Omdat kerncentrales met weinig grondstoffen veel energie produceren zonder broeikasgassen of luchtvervuiling, onafhankelijk van geografische ligging of het weer, zijn ze volgens experts cruciaal in ieder plan om broeikasgassen sterk te reduceren. Het Duitse besluit om bijna 20.000 megawatt aan schone elektriciteit voortijdig af te bouwen, heeft de effectiviteit van zijn klimaatbeleid flink belemmerd. Ondanks investeringen van meer dan 500 miljard euro in de grootschalige uitrol van zonnepanelen en windmolens blijft het Duitse elektriciteitsnet een van de meest vervuilende in Europa, omdat die moeten worden ondersteund met kolen en gas.

Joel Scott-Halkes, campagnecoördinator van WePlanet: “Terwijl andere landen kerncentrales gaan bouwen om de klimaatcrisis aan te pakken, bouwt Duitsland roekeloos nieuwe kolen- en gascentrales die zullen leiden tot een groot verlies aan mensenlevens en een aantasting van natuur en milieu.”

Ulrike von Waitz, campagnevoerder bij de Duitse afdeling van WePlanet: “De sluiting van Duitse kerncentrales is een klimaatmisdaad. Het ondermijnt de inspanningen van de hele wereldgemeenschap om onze planeet te beschermen. Ik denk dat 15 april 2023 zal worden herinnerd als een zwarte dag voor Duitsland, voor Europa en voor de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen. Ik kan slechts hopen dat toekomstige generaties ons kunnen vergeven.”

 

>> Lees de open brief met alle ondertekenaars

>> Zie de berichtgeving in The New York Times, Die Welt, Bild of Tagesspiegel

Foto: Samen met twee andere overgebleven kernreactoren produceert Isar II, nabij München, genoeg stroom voor 10 miljoen huishoudens in Duitsland. (Foto: brewbooks/Flickr)

Gerecycled kernafval kan Europa honderden jaren voorzien van schone energie

Kernafval is geen probleem, maar een kans. Als kernafval wordt gerecycled en hergebruikt als splijtstof in geavanceerde kernreactoren, kan het honderden jaren aan CO2-vrije elektriciteit opleveren. Omdat de geringe hoeveelheid radioactief afval uit kerncentrales nog zo vol energie zit en altijd zorgvuldig is opgeslagen, kan het worden aangewend om schone stroom te leveren. Nederland kan zelfs duizend jaar lang álle energie uit de huidige voorraad kernafval halen (zie onder). 

Dat staat in een baanbrekend rapport dat vandaag is uitgebracht door de internationale milieugroep WePlanet. Het rapport is geschreven onder leiding van Mark Lynas, de Britse auteur en campagnevoerder, met medewerking van onder meer Joris van Dorp, energie-analist van WePlanet Nederland

Momenteel wordt de gebruikte splijtstof uit een kerncentrale door politici gezien als afval. Het wordt bewaard in afwachting van eindberging in diepe aardlagen, zoals dat binnenkort zal gebeuren in Finland. Dat is zonde, stelt WePlanet. Er zit namelijk nog zoveel energie in, dat het opnieuw kan worden gebruikt in zogeheten ‘snelle kweekreactoren’, waarvan er al een aantal operationeel zijn. 

Hoewel uranium overal ter wereld ruim voorradig is en er in een kerncentrale slechts weinig van nodig is, zal er bij recycling van kernafval niet langer mijnbouw naar uranium nodig zijn. ‘Met de recycling van kernafval geven we concreet vorm aan een circulaire economie, waarin afval voedsel is’, aldus Olguita Oudendijk, directeur van WePlanet Nederland. 

Co-auteur Joris van Dorp benadrukt dat het woord ‘kernafval’ verwarrend kan zijn. ‘Ruim 95% van het radioactieve “afval” uit kerncentrales bestaat uit stoffen die prima kunnen worden hergebruikt als splijtstof voor kweekreactoren’, zegt hij. ‘Zelfs als we vasthouden aan het besluit om die stoffen uiteindelijk ondergronds te bergen, weten we dat dit veilig, verantwoord en betaalbaar kan via het Nationaal Programma Radioactief Afval. Voor zover kernafval al ooit een probleem was, is het een opgelost probleem.’

Toch voeren traditionele milieugroepen nog vaak kernafval aan als een bezwaar tegen kernenergie. ‘Deze actiegroepen doen alsof de gebruikte splijtstof een uitzonderlijke, giftige erfenis voor toekomstige generaties is’, zegt Oudendijk. ‘Dit blijven ze maar herhalen, ongeacht de klimaatverandering en ongeacht de energiecrisis. Het tegendeel is waar. Wat zij kernafval noemen, is juist een bron van schone energie voor toekomstige generaties.’  

Met het rapport doen de activisten van WePlanet een oproep aan alle politieke partijen in Europa om hun verzet tegen de ontwikkeling van kernenergie te stoppen. Zonder kernenergie wordt het nog veel lastiger om deze eeuw de mondiale opwarming binnen de perken te houden, zoals ook de recente publicatie van het IPCC-klimaatpanel laat zien. Oudendijk: ‘Ieder verzet tegen kernenergie werkt vertragend en houdt de fossiele bedrijven in het zadel.’ 

Tea Törmänen, internationaal coördinator van WePlanet en lid van de groene partij in Finland, zegt: ‘De groene partijen in Europa moeten het voorbeeld volgen van de Finnen. Onze groene partij steunt kernenergie als onderdeel van de overgang naar schone energie. De nieuwe kerncentrale in Finland wordt nu opgestart en zal de overgang naar nul-uitstoot versnellen.’

Kernafval in Nederland 

  • Nederland heeft ongeveer 48.000 ton herbruikbaar nucleair materiaal. Volgens een vuistregel kun je met 1 ton ongeveer 1 jaar lang een kernreactor van 1 GW laten draaien bij een capaciteitsfactor van 90 procent. Als de huidige vraag naar energie (830 TWh per jaar) gelijk zou blijven en als alle energie – dus niet alleen elektriciteit (120 TWh/jaar) – zou komen van snelle reactoren, kan de huidige voorraad kernafval Nederland ongeveer 1000 jaar lang voorzien van CO2-vrije energie. 

Klik hier voor het volledige Nederlandstalige rapport. 

Bekijk de Engelstalige campagne. 

Over WePlanet 

WePlanet is een internationaal netwerk van organisaties die mondiale ontwikkeling bepleit en het gebruik van moderne technieken zoals kernenergie, kweekvlees en gene editing om de klimaatverandering te stoppen, dierenleed te voorkomen en ruimte te maken voor natuur. www.replanet.ngo

Hoe Europa worstelt met moderne landbouw | Joost van Kasteren | Welkom in het Antropoceen #27

Een revolutie is gaande in onze voedselproductie. Nieuwe technieken om gewassen te kweken en verbouwen hebben zich aangediend. Dankzij deze technieken kunnen we meer produceren op minder landbouwgrond met een lagere impact op het milieu. Maar: de Europese Unie zit ermee in de maag. Moeten we de technieken toestaan en meegaan in de ontwikkeling, of moeten we ze aan banden leggen, uit voorzorg voor mogelijk schadelijke gevolgen?

Wetenschapsjournalist Joost van Kasteren, voedsel- en lanbouwexpert van WePlanet Nederland, legt uit wat er nieuw is aan moderne veredelingstechnieken en hoe ze kunnen bijdragen aan een schoner milieu en een betere gezondheid. Ook vertelt Joost over de ideeënstrijd bij de beleidsmakers die deze technieken binnenkort zullen goedkeuren of afwijzen.

BRAINSTORM | WePlanet Meetup #6 | 23 februari 2023 | 19:00u | Boothstraat kerk | Utrecht

Het afgelopen jaar was een groot succes. WePlanet heeft zijn entree gemaakt op het politieke speelveld en naamsbekendheid vergaard. Zowel nationaal als internationaal hebben de campagnes van WePlanet, waaronder SwitchOffPutin, Kern voor Klimaat en Reboot Food, ruim bereik genoten. Ook vond het eerste internationale WePlanet-congres plaats in Warschau en is er inmiddels zelfs een WePlanet Africa in oprichting! En daar blijft het niet bij. Dit jaar gaat WePlanet doorpakken.

We nodigen je daarom van harte uit om deel te nemen aan onze aanstaande brainstormsessie. Daarin gaan we ons verdiepen in de drie thema’s waar WePlanet zich om bekommert: 

  • energie, met name gericht op de potentie van schone energie en onze actiegroep Kern voor Klimaat; 
  • voedsel, met name gericht op land sparing en New Breeding Techniques, om de voedselproductie te verduurzamen en efficiënter te maken en de biodiversiteit te beschermen; en 
  • armoede, met name gericht op het bevorderen van welvaart door middel van ondernemerschap, ontwikkelingshulp en innovatie.

Hoe kunnen we de komende tijd met deze thema’s aan de slag? We zijn ervan overtuigd dat we met elkaar tot fantastische resultaten kunnen komen als we samenwerken en onze kennis en ervaring combineren. Sluit je aan!

De brainstormsessie vindt plaats op donderdag 23 februari van 19:00 tot 21:00 in de Grote en Kleine Zolder van de Boothstraat kerk, Boothstraat 7 in Utrecht. Na afloop doen we uiteraard een borrel aan de bar. Deelname is gratis en registreren kan via het volgende formulier.

We kijken uit naar jullie komst.

BRAINSTORM
WePlanet Meetup #6 | 23 februari 2023 | 19:00 – 21:00
Boothstraat kerk | Boothstraat 7 | 3512BT | Utrecht

Aanmelden

Een ecomodernist in de Nederlandse politiek | Nilüfer Gündoğan | Welkom in het Antropoceen #24

Geïnspireerd door onze campagne voor een radicale omwenteling in voedselproductie om ruimte te maken voor natuur, hield Nilüfer Gündoğan onlangs een gloedvol betoog in de Tweede Kamer. Ze bepleitte het terugdringen van veeteelt en gaf haar steun aan de ontwikkeling van precisiefermentatie: een veelbelovende techniek op basis van micro-organismen waarmee dierenleed wordt voorkomen en eiwitten worden geproduceerd op slechts een klein oppervlak. Nilüfer noemde het ecomodernisme expliciet als inspiratiebron.

In deze podcast vertelt ze over haar interesse in de ecomodernistische aanpak van milieuproblemen. Ook vertelt ze waarom die aanpak goed aansluit bij de progressieve politieke agenda die Nilüfer nastreeft als onafhankelijk Kamerlid. Het gesprek gaat verder over hoe het ecomodernisme een vertaalslag kan krijgen in de politiek, waarin beide zijden van het politieke midden voldoende kunnen herkennen.

Nilüfers toespraak in de Tweede Kamer staat hier (onderaan)
Een bewerkte, Engelstalige versie staat op de internationale website van WePlanet

Marco Visscher: Wie is er bang voor kernenergie? | WePlanet Meetup #5 | 24 november 2022 | 20.00u | Leeszaal West | Rotterdam

De voordelen van kernenergie zijn nagenoeg bekend: zonder CO2-uitstoot produceert een kerncentrale 24 uur per dag schone stroom met slechts weinig grondstoffen. Maar bij velen roept kernenergie een ongemakkelijk gevoel op. Er hangt een dreiging van gevaar omheen. Wat als het misgaat? De argwaan zit diep.

Om de angstgevoelens te verklaren en te pareren, schreef journalist Marco Visscher Waarom we niet bang hoeven te zijn voor kernenergie: De emoties & de feiten. In een presentatie vertelt hij wat we kunnen verwachten als er ergens een meltdown optreedt. Hoeveel straling komt er dan vrij? Wat is straling eigenlijk? Wat kunnen we leren van het kernongeval in Fukushima? Gaandeweg leren we iets over beeldvorming, over journalistiek en over de perverse prikkels in de nucleaire sector.

>> Beluister een boekfragment

>> Bestel het boek

Marco Visscher: Wie is er bang voor kernenergie?
WePlanet Meetup #5 | 24 november 2022 | 20.00u | Leeszaal West
Rijnhoutplein 3 | 3014TZ | Rotterdam

Sluit je aan! We kunnen vele handen en slimme hoofden gebruiken voor onze acties en campagnes de komende tijd!

Er is beperkt plek en entree is gratis, dus meld je snel aan via onderstaand formulier!

Aanmelden